میلگرد از مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین مقاطع فولادی است که از آن در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود. میزان و نوع میلگرد بر اساس محاسبات مهندسان تعیین می‌شود. اطلاعات در مورد طول خم میلگرد و شیوه انجام آن از مباحث مهم آرماتوری است که دانستن آن برای مهندسین عمران ضروری و لازم است. خم استاندارد میلگرد از ارکان مهم مهار میلگرد در موقعی که بتن تحت کشش قرار می‌گیرد، است. آئین نامه و استانداردهای بسیاری برای خم استاندارد میلگرد وجود دارد؛ ولی در ایران دو منبع آئین نامه ACI و مبحث بخش نهم مقررات ملی ساختمان، از بهترین منابع قابل استناد برای استفاده هستند. در این مقاله به بررسی کامل این موضوع می‌پردازیم پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
خم ریشه ستون در فونداسیون
اجرا ستون‌های یک ساختمان به شکل پیوسته قابل انجام نیست. اجرا ستون هر طبقه به ترتیب انجام می‌گیرد. استفاده از آرماتورهای انتظار، باعث یکپارچگی ستون طبقات با ستون‌های زیرین می‌شود. طبق مبحث مقررات ملی ساختمان ویرایش سال 92، خم میلگرد ریشه باید در جهت بیرون باشد. این امر سبب می‌شود لایه بتنی که بر روی میلگرد خم شده قرار گرفته، استحکام ستون را در برابر خم شدن افزایش دهد. ولی استاندارد ACI بیان کرده، در صورتی که میلگرد انتظار خمی در جهت داخل باشد؛ مقاومت بیشتری دارد. چون بار فشاری ستون در روی خم‌ها قرار گرفته و عملکردش بهتر است. اجرا خم میلگرد انتظار به این صورت به خاطر تراکم بالا آرماتورها دشوار است. به همین علت میلگرد انتظار خم شده، می‌تواند در ترازهای گوناگونی با فاصله دو الی سه سانتی‌متر قرار بگیرد.
جدول طول خم میلگرد
طول خم میلگرد از موارد مهم برای مهار میلگردها در بتن است. به همین علت، طول خم آرماتور فونداسیون یا طول خم میلگرد در فونداسیون اهمیت زیادی دارد. جدول خم شدن میلگرد به شکل خلاصه کل اطلاعات مورد نیاز میله‌ها، قطر، طول و شکل خم میلگرد، زاویه‌های خم، طول کل هر میلگرد و تعداد هر نوع آن را مشخص می‌کند. این اطلاعات کمک بسیاری در آماده کردن برآورد مقادیر می‌کند. با توجه به سایز و جنس فولاد مورد استفاده در ساخت میلگرد، استانداردهایی مطابق جدول زیر برای خم‌کاری اجرا می‌شود:
محاسبه شعاع خم میلگرد
برای محاسبه شعاع خم میلگرد در ابتدا باید اندازه شعاع اولیه و قطر پایانی میلگرد را داشته باشید؛ سپس می‌توانید از فرمول زیر برای محاسبه شعاع خم استفاده کنید:
شعاع خم = (قطر میلگرد اولیه – قطر میلگرد پایانی) / 2
با استفاده از این فرمول شعاع میلگرد محاسبه می‌شود و برای طراحی و اجرا سازه‌ها از آن استفاده می‌شود.
نوع میلگرد در تعیین قطر خم بسیار مهم است؛ حتماً قبل از محاسبه طول خم میلگرد باید تعیین کنید از کدام میلگرد می‌خواهید استفاده کنید. طول خم برای قلاب 90 درجه طبق قطر میلگرد تعیین می‌شود. به عنوان مثال برای میلگرد با قطر ،22 طول خم مساوی با 16 برابر قطر میلگرد است.
خم میلگرد عرضی فونداسیون
منظور از خم میلگرد عرضی فونداسیون همان انواع خم میلگرد است که برای این قسمت از سازه کارایی دارد. به تغییر شکل میلگرد بدون شکستن، خم‌کاری میلگرد می‌گویند که باید اصولی و درست انجام شود. انواع خم خاموت کاربردی در میلگردهای فونداسیون عبارتند از: میلگرد خرک، میلگرد رکابی، میلگرد راستا و میلگرد سنجابی.
انواع خم میلگرد عرضی فونداسیون موارد زیر هستند:
- میلگرد راستا
شکل ظاهری آن شبیه شاخه صاف با دو خم در انتها است.
زاویه 90 درجه نسبت به میلگرد طولی دارد.
بالا بردن مقاومت کشش بتن کاربرد اصلی این نوع میلگرد است.
- میلگرد خرک
قرار دادن دو شبکه افقی با فاصله مشخص شده در داخل فونداسیون بتن، کاربرد اصلی میلگرد خرک است. همین طور با قرارگیری بین مش فوقانی و تحتانی باعث اتصال بین آن‌ها می‌شود.
- میلگرد رکابی
ظاهر این میلگرد شباهت به حرف انگلیسیu دارد.
برای استانداردسازی فاصله بین دو شبکه میلگرد کارایی دارد.
خم‌کاری میلگرد از موضوعات مهم در روند آرماتوربندی است؛ محاسبه خم میلگرد، خم کاری و روش‌های انجام آن باید طبق استاندارد و مقررات خاصی اجرا شود. در این مقاله با انواع خم میلگرد و روش‌های اجرا میلگرد مطابق با آیین نامه و مقررات ملی ساختمان آشنا شدیم؛ با محاسبه دقیق و کنترل شده این مقدار، می‌توانیم استحکام و پایداری فونداسیون را تضمین کرده و سازه را در برابر خطرات احتمالی محافظت کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر به سایر مقالات سایت سر بزنید.