برای هر نوع پروژه عمرانی بسیار مهم است که هزینه‌های ساخت آن به درستی محاسبه شود. عوامل مختلفی از نوع مصالح و آهن‌آلات مورد نیاز گرفته تا میزان آن‌ها روی هزینه تمام شده ساخت‌وساز موثر هستند. میلگرد یکی از مقاطع فولادی مهم و پرکاربردی است که در ساختمان‌های اسکلت بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه بیشتر به شما کمک خواهد کرد که بتوانید هزینه‌های ساخت را تا حد زیادی تخمین بزنید. به همین دلیل نیز در این مقاله از فولادیکا به بررسی این مبحث پرداخته‌ایم.
نقشه فونداسیون ساختمان یک طبقه
برای تعیین میزان دقیق مقاطع فولادی مورد نیاز در ساختمان یک طبقه، باید میزان میلگردهای لازم در قسمت‌های مختلف ساختمان را حساب کنید. برای مثال فونداسیون بنا به تعدادی آرماتور طولی، تقویتی و عرضی نیاز دارد که در ادامه نحوه محاسبه آن‌ها را شرح خواهیم داد.
- برآورد مقاطع طولی فونداسیون
مقاطع فولادی در دو ردیف و در بالا و پایین فونداسیون کار گذاشته می‌شوند. برای محاسبه وزن این مصالح در ابتدا طول یکی از مقاطع فولادی مورد استفاده در فونداسیون را به دست آورده و سپس از فرمول زیر استفاده می‌کنند:
طول میلگرد طولی= طول محور+ (طول خم*2)-(طول کاور*2).
این فرمول کاور فاصله مقطع فولادی از قسمت خارجی بتن را نشان می‌دهد. همچنین مطابق با مقررات ملی ساختمان، دو سر آرماتورهای طولی و عرضی را برای بهتر قرار گرفتن آن‌ها در بتن و سازه باید خم کنند. میزان آرماتور فونداسیون سازه‌های دو طبقه نیز تقریبا به همین شکل محاسبه می‌شود. البته در این مورد باید در وهله اول عمق حداقل فونداسیون را نیز به دست آورید.
- برآورد مقاطع عرضی فونداسیون
نحوه برآورد مقاطع عرضی فونداسیون نیز مشابه مقاطع طولی است، اما به جای طول محور از عرض آن استفاده می‌شود.
طول میلگرد عرضی= عرض محور+ (طول خم*2)-(طول کاور*2).
- برآورد مقاطع تقویتی فونداسیون
فرمول زیر وزن مقاطع تقویتی فونداسیون را نشان می‌دهد:
وزن میلگرد تقویتی= طول آرماتور* تعداد* وزن واحد طول.
پس از محاسبه وزن این مقاطع، باید وزن آرماتورهای طولی و عرضی را به دست آوریم. این کار از طریق ضرب تعداد و وزن واحد طول در طول یک مقطع انجام می‌شود. وزن هر آرماتور از روش‌های مختلف مانند برآورد وزن میلگرد با فرمول کارگاهی قابل محاسبه است. جمع مقادیر وزن مقاطع عرضی، طولی و تقویتی میزان آرماتور مورد نیاز فونداسیون را نشان می‌دهد.
تعداد میلگرد در هر ستون ساختمان یک طبقه
در هنگام تعیین تعداد میلگرد لازم برای سقف و ستون یک سازه یک طبقه باید بررسی کنید که سقف به چه صورتی است. اگر سقف به صورت دال دو طرفه باشد، برای هر مترمربع از سازه به 60 الی 85 کیلوگرم مقطع فولادی احتیاج است. اما میزان آرماتور ساختمان‌هایی با سقف تیرچه بلوک هر مترمربع 5 الی 7 کیلوگرم است. همچنین برای سازه‌ای با سقف کامپوزیتی، به 8 الی 12 کیلوگرم آرماتور برای هر مترمربع نیاز دارید. در نهایت اگر سقف دال بتنی توپر باشد، برای هر مترمربع 10 الی 16 کیلوگرم آرماتور نیاز است.
فرض کنید که برای سازه‌ای یک طبقه با زیربنای 200 مترمربع برای هر مترمربع 36 کیلوگرم مقطع فولادی لازم است. در این صورت کل این ساختمان به حداقل 7 تن آرماتور نیاز دارد. در خصوص محاسبه تعداد مقاطع فولادی مصرفی در هر مترمربع در هر ستون سازه یک طبقه، باید گفت که در هر ستون باید حداقل 8 میلگرد استفاده کرد. در واقع در هر سمت به صورت مربعی 3 عدد آرماتور قرار داده می‌شود؛ در حالی که ابعاد ستون باید حداقل 30 سانتی‌متر در نظر گرفته شود. برای ساختمان‌های اسکلت فلزی در هر ستون 12 تا 18 کیلوگرم آرماتور به کار می‌رود.
سایز مناسب میلگرد برای سازه یک طبقه حداکثر 16 الی 18 است و برای خاموت‌ها، آرماتورهای حرارتی و میلگرد سایز 8 الی 10 به کار می‌رود. لازم به ذکر است که این اعداد به صورتی تخمینی برآورد شده‌اند و نحوه محاسبه میلگرد ساختمان یک طبقه یا بیشتر، نوع برش و خم آن باید مطابق با نقشه سازه تعیین شود.
عمق پی ساختمان یک طبقه
فونداسیون با توجه به پارامترهای خاک طراحی می‌شود و این طرح باید از لحاظ اقتصادی قابل قبول باشد. عمق مناسب پی ساختمان برای سازه یک طبقه به اندازه 60 سانتی‌متر است. همچنین عرض پی چنین سازه‌ای نهایتا باید یک متر باشد. البته در صورتی که سازه به صورت خرپای سبک باشد، می‌توان فونداسیون سبک‌تری را اجرا کرد. در این مورد می‌توان سازه شیروانی بدون بتن‌ریزی سقف را مثال زد.