میلگردها انواع گوناگون و کاربردهای متعددی دارند، اما همه آنها توسط چهار دستگاه و به چهار روش تولید می‌گردند. میلگردها عموما از شمش فولاد ساخته می‌شوند، اما بنا به کاربرد صنایع گوناگون می‌توان از فلزات دیگری نیز آنها را ساخت. در این مقاله قصد داریم مواد خام لازم برای تولید میلگرد، مراحل خط تولید میلگرد از شمش و دستگاه‌های آن را مورد بررسی قرار دهیم، با ما همراه باشید.
مواد خام لازم برای تولید میلگرد
میلگرد یکی از مهمترین مصالح در ساخت انواع سازه است و می‌توان لقب پرکاربردترین مصالح را نیز به آن داد، زیرا بدون وجود آنها هیچ سازه‌ای را نمی‌توان ساخت. میلگردها از آلیاژ فولاد ساخته می‌شوند. فولاد ترکیب آهن و کربن است، البته می‌توان با ترکیب آن با عناصر دیگر به فولادی متفاوت با کاربردهای متنوع دست یافت، این عناصر شامل موارد زیر است:
- منگنز
- کروم
- نیکل
برای تولید میلگرد، ابتدا باید شمش فولاد مورد نظر را تهیه کنید، شمش‌های فولادی که برای ساخت میلگرد مورد استفاده قرار می‌گیرند متنوع هستند و هر کدام خواص مکانیکی و شیمیایی خاص خود را دارند، در ادامه با نام این فولادها آشنا شویم:
- فولاد کربنی
- فولاد آلیاژی
- فولاد ضد زنگ
- فولاد ابزاری
- فولاد الکتریکی
مراحل خط تولید میلگرد از شمش و دستگاه‌های آن
برای تولید میلگرد از شمش‌های فولاد، ابتدا باید فولاد گرم و حالت پذیر شود، سپس حالت‌دهی شده، برش خورده و سرد شود؛ در این فرایند چهار دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- رول کوره: جهت حرارت‌دهی به شمش فولاد
- سیستم رافینگ: جهت حالت دهی به فولاد نرم شده
- قیچی: جهت برش میلگردها
- قفسه‌های نورد: جهت آماده‌سازی میلگردها
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، میلگردها بسیار متنوع هستند و یکی از مهمترین دلایل تنوع میلگردها، تفاوت در شیوه ساخت آنها است. میلگردها به چهار روش ساخته می‌شوند:
نورد سرد: در این روش ابتدا شمش فولاد وارد رول کوره شده و در کوره حرارت می‌بیند، اما به مرحله ذوب نرسیده و تنها حالت‌پذیر می‌شود. سپس در رافینگ به حالت مورد نظر تغییر شکل یافته و در قفسه نورد به سرنوشت خود می‌پیوندد (معمولا میلگردهایی که به روش نورد سرد ساخته می‌شوند، در خودروسازی و ساخت لوازم خانگی کاربرد دارند) و توسط قیچی به ابعاد مورد نظر برش می‌خورد.
نورد گرم: این شیوه قدیمی‌ترین و پرکاربرترین روش تولید میلگرد است. در این روش ابتدا شمش‌ها از طریق رول به کوره منتقل شده و مذاب می‌شوند و سپس توسط دستگاه رافینگ حالت گرفته و در نهایت بر روی قفسه نورد به سرنوشت خود می‌پیوندند (میلگردهای تولید شده به این روش کاربردهای فراوانی دارند، پس اتفاقات گوناگونی بر روی قفسه نورد رخ خواهد داد، میلگرد آجدار، ساده، خاموت، رکابی و...) و در نهایت توسط قیچی برش می‌خورند.
در روش رافینگ نوین، پس از حرارت دادن شمش‌ها در کوره، فولاد مذاب را توسط غلتک‌های متعددی به میله‌های با قطر کمتر و طول بیشتر تبدیل می‌کنند. در این روش میلگردهایی با مقاومت و شکل‌پذیری بسیار بالا تولید می‌شود. در مرحله بعد توسط غلتک‌ها، آج‌های مورد نظر بر روی میلگردها نقش می بندد، سپس میلگردها شکل گرفته و برش می‌خورند.
روش ترمیکس: در این روش با هدف افزایش مقاومت مکانیکی میلگردها، ابتدا مراحل نورد گرم را بر روی شمش‌ها انجام داده و به سرعت آن را خنک می‌کنند. سپس حرارت‌دهی مجدد(با دمای متوسط) انجام شده و سپس آنها را به سرعت خنک می‌کنند. این فرایند موجب ارتقا کشسانی و استحکام میلگردها می‌شود.
روش آلیاژسازی: این روش با هدف ساخت میلگرد مقاوم در برابر خوردگی صورت می‌گیرد. در این روش ابتدا به شمش‌های مذاب عناصری مانند منگنز، نیکل، کروم و مولبیدن اضافه کرده و آلیاژ فولاد را ارتقا می‌دهند و آن را به شمش تبدیل می‌کنند. سپس به روش نورد سرد یا نورد گرم میلگردهای مقاوم در برابر اکسایش و خوردگی تولید می‌کنند. شمش‌هایی که برای ساخت میلگرد به این روش مورد استفاده قرار می‌گیرند به شرح زیر هستند.
- آلیاژ فولاد و کروم
- آلیاژ فولاد و وانادیوم
- آلیاژ فولاد و تنگستن
- آلیاژ فولاد و مولیبیدن
- آلیاژ فولاد و نیکل
- آلیاژ فولاد و کبالت
- آلیاژ فولاد و منگنز
در این مطلب به بررسی دقیق خط تولید میلگرد از شمش پرداختیم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع میلگرد و کاربردهای آن سایر مقالات سایت را مطالعه فرمایید.