شاید اگر از یک فرد غیر فنی که با آهنگری یا انواع آهن آشنایی خاصی ندارد، بپرسید که ورق سیاه چیست آن فرد حتی نتواند ورق سیاه را از فولاد تشخیص دهد یا شاید هم اصلاً نداند که آهن آلات انواع مختلفی دارند که یکی از آنها ورق سیاه نامیده می‌شود. در این مقاله قصد داریم به این مطلب اشاره کنیم که ورق سیاه چیست و چه کاربردهایی در صنایع مختلف دارد و به این موضوع هم علاوه بر موارد قبلی اشاره می‌کنیم که انواع ورق سیاه و ویژگی‌های آنها چیست و چرا از فولاد به جای ورق سیاه در صنایع استفاده نمی‌شود.
انواع ورق سیاه
در واقع ورق آهن سیاه یا همان ورق سیاه معادل واژه پلیت سیاه است که در صنایع مختلفی کاربرد فراوانی دارد. این ورق که جنسی از کربن و فولاد را دارد؛ در صنایع مادر نظیر اتومبیل سازی، کشاورزی، پتروشیمی، ساختمان سازی و نظایر آنها کاربردهای فراوانی دارد. این ورق‌های آهنی که به روش نورد گرم در دمای بالا تهیه می‌شوند؛ سیاه رنگ هستند، به همین خاطر در بین آهنگران به ورق سیاه مشهور شده‌اند. این ورق‌ها به علت کربن بالایی که دارند نسبت به فولاد مقاومت بیشتری دارند و در برخی از صنایع به‌خاطر مقاومت بهتر نسبت به فولاد به مرور زمان جایگزین فولاد شدند.
ویژگی‌های ورق سیاه
شاید برایتان جای سوال باشد که ورق آهن سیاه چه ویژگی‌های خاصی دارد که باعث شده است در بسیاری از صنایع به جای فولاد از آن استفاده شود. از جمله ویژگی‌های ورق آهن سیاه می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم.
- قابلیت جوشکاری بسیار عالی
- انعطاف پذیری مناسب
- دارا بودن دوام و تحمل وزن قابل قبول
- دامنه کاربرد بسیار متنوع
- استحکام ایده‌آل در کشش و خمش
- داشتن تنوع بالا در سایز و اندازه
ورق سیاه موجود در بازار آهن انواع متفاوتی دارد که برخی از معروف‌ترین آنها عبارتند از:
- ورق سیاه معمولی
- ورق سیاه کلاف یا رول
- ورق سیاه صنعتی
- ورق سیاه به شکل شیت یا فابریک
ابعاد ورق سیاه
اگر قصد خرید ورق سیاه را برای هر هدفی داشته باشیم، باید علاوه بر طول و عرضی که لازم داریم، به ضخامت ورق هم توجه کنیم؛ ابعاد ورق و ضخامت آن در تعیین قیمت روز ورق نقش موثری دارند. نازک‌ترین ورق سیاه موجود در بازار آهن دو میلیمتر ضخامت دارد و ضخیم‌ترین آن هم صد میلیمتر ضخامت دارد؛ که هر کدام از این ورق‌ها کارایی به خصوصی دارند؛ به گونه‌ای که آنها را نمی‌توانیم به‌جای همدیگر استفاده کنیم. به عنوان مثال ورقی که در شاسی یک خودرو استفاده می‌شود از ورقی که در ساخت بیل و... استفاده می‌شود، کاملاً متفاوت است. ضخامت ورق علاوه بر قیمت ورق بر وزن و کارایی آن هم تاثیر به سزایی می‌گذارد. قیمت ورق سیاه در بازار آهن به دو صورت ورق رولی یا ورق برش خورده به خریداران اعلام می‌شود، اگر ورق را به صورت رولی بخریم تنها ضخامت و عرض ورق سیاه توسط فروشنده به ما اعلام می‌شود؛ در صورتی که اگر آن را به صورت برش خورده بخریم فروشنده علاوه بر اعلام طول و عرض ورق، ضخامت آن را هم به ما می‌گوید.
کاربرد ورق سیاه
امروزه از ورق سیاه در ساخت شاسی، بدنه و تجهیزات جانبی انواع خودروها استفاده می‌شود؛ علاوه بر صنعت خودروسازی از ورق سیاه در صنایع کشاورزی برای ساخت بیل و... استفاده می‌شود. همچنین در صنایع نظامی از ورق سیاه برای ساخت انواع کامیون‌ها، هلیکوپترها، تانک‌های نظامی و نظایر آنها استفاده می‌شود. از ورق سیاه علاوه بر این موارد بیشتر از همه در صنعت ساختمان‌سازی و صنایع وابسته به ساختمان‌سازی نظیر ساخت مراکز تجاری، ساخت پل‌ها، ایستگاه‌های راه آهن، پارکینگ‌های عمومی و خصوصی استفاده فراوانی می‌شود.
در اسکلت برخی از ساختمان‌ها یا در انواع لوله ها، پلیت‌ها، چهارچوب‌ها و نظایر آن که در انواع ساختمان‌های امروزی مصرف می‌شوند هم از ورق سیاه استفاده می‌شود. در صنعت ساختمان‌سازی در اکثر مکان‌های ساختمان ما از ورق سیاه استفاده می‌کنیم که در و پنجره‌های فلزی و لوله‌های آبی که در ساختمان‌ها مصرف شده‌اند، نمونه‌های کوچکی از استفاده ورق سیاه در صنعت ساختمان سازی است. امروزه به غیر از این صنایع که در بالا متذکر شدیم، از ورق سیاه در صنایعی همچون هوا و فضا، کشتی‌سازی، سکوهای نفتی، پالایشگاه‌های پتروشیمی و تجهیزات مرتبط با آنها، ماشین آلات سنگین، ساخت مخازن آب و تانکرهای سوخت و غیره استفاده فراوانی می‌کنیم.